İş Güvenliği Uzmanı Sayısı 45 bine yaklaştı
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Eğitimi

 İş Sağlığı ve Güvenliği Yasasının geçtiğimiz yıl yürürlüğe girmesiyle birlikte ülkemizde İş Güvenliği Uzmanı açığı ortaya çıkmıştı. Yeni İş Güvenliği ve Sağlığı Yası 01 Ocak 2014 tarihinde yürülüğe girmişti.

İş Sağlığı ve Güvenliği Yasasının yürürlüğe girmesiyle birlikte yeni bir meslek doğru ve son zamanlarda bu mesleğe olan ilgi de giderek artmakta. Hali hazırda  kurum tarafından eğitimle yetkilendirilmiş 101 eğitim birimi bulunuyor. Bu eğitim birimleri İş Güvenliği ve Sağlığı Kursu veriyor.Türkiye’deiş güvenliği uzmanlığı yapanların sayısının 40 bini aştığı, 2014 yılında yapılan sınavlarla birlikte İş Güvenliği uzmanı sayısının 100 bine çakacağı tahmin ediliyor.

Bu yılın Ocak ayı itibariyle “6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun yürürlüğe girmesiyle ihtiyacı karşılayamayacak kadar az olan İş Güvenliği Uzmanı sayısı giderek artış gösteriyor. Mevcut durumda iş güvenliği uzmanı yetiştiren nerdeyse bütün kurslar dolu durumda. Fakat  durumun böyle olmasına rağmen taleb edilen ihtiyaç karşılanabilmiş durumda değil. Bu ihtiyacın yakın birgelecelte de karşılanamayacağı tahmin ediliyor.” Bu sözleri söyleyen kişi ise , SGK denetmeni Mustafa Akdağ’. Akdağ’a İş Güvenliği uzmanlığı bu yol itibariyle ve gelecekte yıldızı parlayan meslekler arasına girmiş durumda.

Bunun nedeni, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun bazı maddeleri 20.06.2012 tarihinde, bazı maddeleri 2013 yıl başında yürürlüğe girmiş olmasından kaynaklanıyori. Yasanın bazı maddeleri  30.06.2013 tarihinde yürürlüğe girmişti. 30.06.2014 tarihinde ise tüm maddeleri yürülüğe girdi. Akdağ, “Böylelikle tüm çalışanlar iş güvenliği hizmetine kavuşacak. Bu hizmeti sunacak iş güvenliği uzmanlarına da ihtiyaç o denli artacak. Bu ihtiyaç göz önüne alındığında iş güvenliği uzmanlığı günümüzün ve yakın geleceğin mesleği olarak karşımıza çıkıyor.”

101 eğitim merkezine yetki verildi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Araştırma Merkezi (ÇASGEM) Eğitimden Sorumlu Başkan Yardımcısı Ali İhsan Sulak, iş güvenliği uzmanlığına “aşırı talep” olduğunu söylüyor. ÇASGEM olarak 5 sınıfları bulunduğunu, 2013 başından bu yana 200’den fazla kişiye uzmanlık eğitimi verdiklerini, yılsonuna kadar 1.000’den fazla kişiye eğitim vermeyi planladıklarını söylerken, an itibariyle, Türkiye’de eğitim veren 101 eğitim merkezi olduğunu, bu rakamın her geçen gün katlanarak arttığının altını çiziyor. Ali İhsan Sulak, İş Güvenliği Uzmanlığı noktasında özellikle de kimya mühendislerinin iş güvenliği uzmanlığına çok fazla ilgi gösterdiğini ve verilen eğitimlerde de bu işin bir meslek değil, hizmet olduğunu belirtiyor.

‘İş Güvenliği Uzmanlığına Aşırı Talep Var

İş Sağlığı ve Çevre Yönetim Sistemi Uzmanı İsmet Mall ise İş Sağlığı ve Güvenliği uzmanlığına aşırı şekilde talep var ,kendisinin deyimiyle ise “şuursuzca aşırı bir talep” var. Mallı, aynı zamanda 2010’da kurulmuş Tüm iş Sağlığı ve İş Güvenliği Çalışanları Derneği’nin de (TİSGDER) başkanı. Derneğin; iş sağlığı ve iş güvenliği uzmanları ile bu konuda eğitim veren kurumlardan oluşan 200 kayıtlı üyesi bulunuyor.

Mallı, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi olabilmek için İlgili kurumun yetki verdiği eğitim kurumu ve üniversitelerden 210 saatlik eğitimin tamamlanmasıyla birlikte, sonrasında kurumun açtığı sınavda 70 barajının geçilmesi gerektiğini söylüyor. Mallı’nın ayrıca belirttiğine göre, 180 saat teorik eğitim ve 40 saat uygulamayla toplam 220 saatlik eğitimle adayların iş güvenliği mevzuatlarına hakimiyeti ile işletmelerde alınması gereken önlemler konusunda donanıma sahip olmaları sağlanıyor. Bütün bunlara rağmen Mallı, ayrıca bu şekilde işleyen sistemnin bazı sıkıntıları da beraberinde getirdiğini belirtiyor.

İş güvenliği uzmanlığının genel anlamda çok kolay ve zahmet harcamadan para kazanılan bir meslek olduğu gibiyanlış bir algının meydana eldiğini belirtiyor. Halbuki İş Güvenliği Uzmanlığının çok zahmetli ve aynı derecede çok riskli bir meslek olduğunu dile getiriyor. Mallı’ya göre Mühendislerin alacakları sorumlulukarla kıyaslandığında alacakları eğitim süresinin çok kısa ve yetersiz olduğunu düşünüyor.

Mallı, Türkiye’de şu an gerçek anlamda işin ehli sayılacak  iş güvenliği uzmanı sayısının 100’ü geçmediğini söylüyor ve ekliyor: “Bu işi gerçekten dört dörtlük yapan iş güvenliği uzmanı profesyoneli ise iki elin parmaklarını geçmez.”

Mallı ‘ Türkiye’de 120 bine yakın  iş Güvenliği uzmanı ihtiyacı olacağını belirtirken 2013 yılında bu rakama ulaşmanın mümkün olmadığını, ancak 2014 yılında yapılacak sınavlarla birlikte belki bu rakama ulaşmanın mümkün olacağını’’ savunuyor.

Türkiye’deki OSGB  sayısı 500’ü geçmiş durumda.

Kurumun yetkilindirdiği Ortak Sağlık Güvenlik Birimleri’nin (OSGB) sayısı 2014 yılında 500’ü geçmiş durumda ve özellikle büyük şehirler başta olmak üzere bu sayının giderek arttığı belirtiliyor.

‘‘İş Güvenliği Kursları’’

Ykarıda bahsedilen İş Güvenliği Uzmanı sayısının istenilen rakkamlara ulaşması için ülke genelinde 100 den fazla eğitim kurumu yetkilendirilmiş durumda ve bu İş Güvenliği kurslarının sayısı giderek artmakta. İş Güvenliği kursları verdikleri eğitimlerle İş Güvenliği Uzmanı yetiştirerek söz konusu açığın bir nebze olsun kapatılmasını sağlamaya çalışıyorlar.

Üniversiteler de eğitim veriyor

İş ile sağlığı bir araya getiren lisans programları, üniversitelerin İş Sağlığı ve Güvenliği bölümleri. İş sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığı Eğitimi veren özel kuruluşların yanı sıra üniversiteler de bu konuda bölüm açıyorlar. Türkiye’de 10’u aşkın üniversitede bu eğitim veriliyor. Meslek yüksekokulları olarak 2 yıllık bir eğitim sonunda mezun olunuyor.

Kimler iş güvenliği uzmanı olabilir?

- İş güvenliği uzmanı olabilmek için mühendis ya da mimar olmak gerekiyor. Mühendis ya da mimar ünvanı olanların yanında teknik öğretmenler, üniversitelerin fen veya fen-edebiyat fakültelerinin fizik veya kimya bölümleri mezunları ile üniversitelerin meslek yüksekokullarının iş sağlığı ve güvenliği programı mezunları da iş güvenliği uzmanı olabiliyorlar.

- İş güvenliği uzmanı olmak isteyen mühendis, mimar ya da teknik elemanın, öncelikle kurumca yetkilendirilen kurslarda 180 saat teorik eğitimden sonra 40 saat de bir iş güvenliği uzmanının yanında eğitim görmesi ve açılacak sınavda başarı göstermesi gerekiyor.

- Başarı gösteren adaylara (C) sınıfı iş güvenliği uzmanı unvanı verilerek yine kurumca belgelendiriliyor. Bu uzmanlar daha sonra belirli eğitimlere dahil edilerek İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik çerçevesinde belgelerini (B) sınıfa, (B) sınıfta yer alan uzmanlar ise (A) sınıfa yükseltilebiliyor.